Havacılıkta Tahribatsız Muayene - NDT in Aerospace


Modern tahribatsız muayenenin kökleri 100 yıla kadar dayanır. Tahribatsız muayene konusuna ilginin giderek artmasında, Alman fizikçi Wilhelm Conrad Röntgen'in X ışınlarını bulması ve bu buluşun ona Nobel Ödülü kazandırması sonrasında, 1920'lerde medikal alanında radyografik muayenin kullanılması etkili olmuştur.

Tahribatsız muayene önemli ölçüde daha gerilere dayanır. Eski Roma'da yüzyıllar boyunca; un ve yağ, mermer levhada çatlakları bulmak amacı ile kullanılırdı ayrıca demircilerin ürünlerindeki farklılığı çekiç sesi ile anlamaları da (sonic NDT) dediğimiz ses ile muayeneye güzel bir örnek teşkil eder. Ancak, kayıtlı olarak ilk tahribatsız muayene kullanımı İngiltere'de 1868 yılında Saxby'nin manyetik alanı silah namlularındaki çatlakları bulmasına dayanır.

O zaman zarfında ve 2. Dünya Savaşı sonrasında Tahribatsız Muayene uygulamaları endüstrideki yerini aldı. O zamanlarda Tahribatsız Muayene öncelikle hataları bulmak için kullanılırdı ancak savaşın hızlanması bu tekniği geliştirdi ki bu da ürün kayıplarını ve maliyeti azalttı. Daha sonra ise tahribatsız muayene kullanımı malzeme üretimindeki güvenlik olgusunu geliştirdi. Bu gelişim yeni malzeme kullanımındaki ürün güvenilirliğini yükseltti.

Bugün, havacılık endüstrisinde tahribatsız muayene kullanımı geniş yer tutmaktadır. Malzeme yapısı ve özelliklerini test etmenin en kolay yolu tahribatlı muayene yöntemleri olmasına rağmen bu her zaman işe yarayan bir yöntem olmamaktadır. Büyük hacimlerde, düşük maliyetli parçalarda tahribatlı muayene yöntemleri kabul edilebilir bir yöntem olabilir ancak havacılıkta kullanılan küçük hacimli ve yüksek maliyetli parçalar karşısında bu yöntem hoş karşılanmaz. Tahribatsız Muayene İngiliz Enstitüsüne göre (BINDT), Tahribatsız muayene artık havacılık firmalarında zorunlu bir yöntem haline gelmiştir ve üretim aşamasında hayati bir rol oynamaktadır.


Tahribatsız Muayene Yöntemleri    



Modern NDT yöntemleri yüzeysel olarak iki alt gruba ayrılabilir: yüzey teknikleri ve yüzey altı teknikler. Yüzey teknikleri terimi yüzeye yakın hataların yerinin bulunmasına yarar, bu teknikte florasan panetrant kontrolü gibi teknikler kullanılır. İsminden de anlaşılacağı üzere yüzey altı teknikleri de yüzeyin altında bulunan hataların tespitinde kullanılır. Bu yönteme örnek olarak ise ultrasonik muayene ve radyografik muayene gösterilebilir.


Florasan panetrant muayenesinde, FPI ve PT olarak da bilinir ayrıca bu muayene panetrantın sıvı formu ile de yapılır. Bu yöntem uçak üretim endüstrisinin en yaygın yüzey uygulamasıdır. Komponent parçalar boya ile kaplanmış olabilir ki bu ultraviolet ışık altında gözükür. Yüzey boyası kazınır ve her fazlalık boya yüzeyden kaldırılır ve sadece boya yüzey seviyesinde süreksizlik yaratır. İşlem gören kısım ultraviolet ışık altında herhangi bir boyanın görünür olup olmadığını belirlemek için incelenir ve incelenen parçada süreksizlik değerlendirilir.

Havacılıkta yüzey altı tekniklerinde yaygın olarak kullanılan teknik ultrasonik muayenedir. Ayrıca yaygın olarak medikal uygulamalarında kullanılan bu yöntem yüzey altındaki kusurları tespit etmek amacı ile ses dalgalarını yönlendirerek çalışır. Ses dalgaları parça boyunca dolaşır ve nerede kusur veya malzeme süreksizlikleri varsa gösterir. Geri yansıyan ses dalgasının analiz göstergesi için yapılır.  

Diğer bir tahribatsız muayene tekniği ise sağlık sektöründe sıklıkla kullanılan X-ray olarak bilinen tekniktir. Bu diğer bir yüzey altı tekniğidir ve özellikle kaynak işleminin sürekliliğini kontrolde kullanılır. Son zamanlarda daha çok, dijital radyografi yöntem geleneksel yöntemlere göre yaygınlaşmıştır.

Bu yöntemler, manyetik parçacık ile muayene ve Eddy girdap akım ölçümü olarak tahribatsız muayene için Nadcap akreditasyon kapsamındadır. Manyetik parçacık ile muayene özellikle ferromanyetik malzemelerin kusurlarının tanımlanmasında kullanılır. Benzer olarak, Eddy girdap akımları ile muayenede bir test bobininden alternatif akım geçirilmesi suretiyle değişen manyetik alanda hata kontrolü yapılır.








Post a Comment

Previous Post Next Post