Uçağın tahrik sisteminin rolü iki
açıdan önem taşımaktadır:
- Seyir halindeyken motor, itki kuvveti (thrust) ve direnç kuvveti (drug) arasında denge kurmalı ve olabildiğince az yakıt tüketmelidir.
- Motorun uçağın kalkışı ve manevraları anında daha fazla itki kuvveti ile uçağı hızlandırmalıdır.
İtki kuvveti (Thrust) T ve direnç kuvveti (Drag) D kuvvetleri sahip oldukları yönler ve
büyüklükleri ile ilişkili vektörlerdir. İtki kuvvetinden direnç kuvvetinin
çıkarılmasıyla net itki kuvveti (excess thrust) uçağa etkir. Newton’un ikinci
hareket kanuna göre, kütle m ile
ivme a çarpımı etkiyen net kuvvete
eşittir:
F = m*a
Uçaklarda yatay yönde net kuvvet Fh;
Fh = T – D = m*a
Bu sebepten, uçağın ivmesi, net itki
kuvvetinin kütleye bölünmesi ile elde edilir;
a = ( T – D ) / m
İtki kuvvetinin uçağın kütlesine
bölünmesi ile elde edilen itki kuvveti ağırlık oranıyla yakından ilgilidir. Bu
sonuca göre; savaş uçakları gibi yüksek itki kuvvetli uçakların düşük itki kuvvetli
uçaklara göre yüksek ivme ile hızlanması doğaldır. Eğer ek itki kuvveti ve sabit kütle
artışı olursa basit hareket denklemi ile hız ve mesafe zamanın fonksiyonu
olarak kolayca çözülebilir. Bu eşitlik kuvvetin sabit olduğu durumlarda kullanılabilir.
Maalesef ki uçaklar için direnç kuvveti, hızın karesinin bir fonksiyonudur. Bu
durumda biz kuvveti çok küçük bir zaman için sabit olarak farz edebiliriz. Uçağın
gerçekteki hareket denklemlerini çözmek için analitik ve nümerik olarak düşünüp
hareket denklerini integre ederek hesaplamak zorundayız.
