Turbofan ve Turboprop Motorlar

İtme kuvveti oluşturması büyük ölçüde turbojete benzeyen turbofan motorlarda; itme kuvvetini oluşturmak oluşturmak üzere motor tarafından ivmelendirilen havanın önemli bir bölümü, genellikle motorun ön tarafına yerleştirilen bir fandan geçmektedir, (Şekil 1). Fan tarafından sıkıştırılan hava, yanma odası ve türbin kısmından bağımsız olan fan çıkış kanallarından geçerek, geleneksel pervanelerdeki gibi itme kuvveti oluştururlar. Sonuçta, turbofanlar, daha fazla hava kütlesini, fakat turbojete oranla daha düşük çıkış hızında olmak üzere ivmelendirirler. Bu ise, turbojete oranla daha yüksek tahrik verimi, daha yüksek kalkış ve tırmanma kuvveti ve daha düşük gürültü düzeyi demektir.

Şekil 1. Turbofan 

Turboprop ise basit anlamda pervaneyi çeviren, türbin tipi bir uçak motorudur, Şekil 2. Turboprop motorlarda, tahrik kuvvetinin çok önemli bir bölümü pervanede üretilmektedir. Egzoz lülesinden çıkan gazlar da bir miktar itme kuvveti sağlamaktadır. Pervane, bazı motorlarda doğrudan doğruya kompresör türbini şaftına, bazı modellerde ise, kompresör türbininden sonra akış yoluna yerleştirilen serbest güç türbinine bağlanmaktadır. Şaft çıkış bağlantısı olan, pervaneyi veya helikopter uygulamasında olduğu gibi, döner kanatları çeviren motorlara, “turboşaft” da denilmektedir. Şekil 2’da bir turboşaft (helikopter gaz türbini) görülmektedir.

Şekil 2. Turboprop